تقاضاهای بی ریشه، بی اندیشه

حدود یک ماه پیش فرصتی دست داد تا جلسه ای با آقای دکتر واعظ مهدوی داشته باشیم. هرچند آقای دکتر واعظ پزشک و عضو هیئت علمی دانشگاه هستند، اما به علت تجریه مدیریتی طولانی مدتی که در سازمان برنامه و بودجه دارند، میتوان تخصص اصلی ایشان را مساله بودجه دانست. موضوع جلسه درباره عدالت اقتصادی و اجتماعی بود. در خلال بحثها ایشان به مفهومی اشاره کردند که در بسیاری از بندهای بوجه قابل بررسی است. ایشان به دو مفهوم "نیاز" و "تقاضا" اشاره کردند. در بسیاری از مواقع از طرف جامعه "تقاضا"هایی وجود دارد که "نیاز" آنها نیست. مثل مریضی که از دکتر تقاضا میکند که برای او فلان دارو را تجویز کند اما نیاز او این دارو نیست. در مساله بودجه نیز گاهی از طرف جامعه تقاضاهایی شکل میگیرد که در واقع نیاز آنها نیست یا دست کم نیاز فوری آنها نیست. آقای دکتر به عنوان مثال بیان کردند که چندوقت قبل به علت تقاضایی که وجود داشت دولت صد میلیارد تومان به پرسپولیس و استقلال کمک مالی کرد در صورتی که واقعا نیاز جامعه مسائل بسیار مهمتری است.

 شاید یکی از وظایف روشنفکران و رسانه ها روشن کردن همین تفاوت میان این دو است. در بسیاری از موارد دیگر نیز میتوان بودجه را با همین خط کش "تقاضا" و "نیاز" سنجید. حتی بسیاری از هزینه های شخصی خودمان را میتوانیم با همین شاخص بسنجیم.