پان ترکیسم، کنش یا واکنش (۳)- گره ای که بدون دندان نیز باز می شود

در دو یادداشت قبلی که درباره پانترکیسم نوشتم سعی کردم بدون پرداختن به ادعاهای پان ترک ها، صرفا ریشه هایی به وجود آمدن پان ترکسیم را بررسی کنم و در یادداشت قصد دارم راه حل های این مشکل را مطرح کنم.

در طول تاریخ وفاداری مردم و اقوام به قدرت مرکزی مهمترین دغدغه دولت ها بوده است. اما توجه به یک قاعده ساده می تواند این دغدغه و نگرانی را به آرامش تبدیل کند. کافی است حکمران شرایطی را برای مردمش فراهم کند که آنان سود ماندن در دایره حکمرانی او را بیشتر از هزینه خروج از آن و سود زندگی تحت حکمرانی دیگران  بدانند. در ایران نیز این قائده در خصوص حفظ تمامی اقوام و مخصوصا ترک زبان ها در دایره حکومت مرکزی و دولت-ملت ایران صادق است.

حقیقت این است که استان های ترک نشین ایران، استان های برخورداری هستند و شاخص های اقتصادی و اجتماعی آنها در سطح خوبی قرار دارد.در کل ایران یک نفر را پیدا نمی کنیم که آذری ها و ترک های ایران را ایرانی نداند و اصلا بتواند ایران را بدون ترک ها تصور کند. حضور ترک ها در مناصب دولتی نیز چشم گیر است. پس اگر ترک ها اوضاع اقتصادی خوبی دارند، درون نظام اجتماعی نیز پذیرفته شده اند و اتفاقا در نظام سیاسی نیز قدرتمند هستند،‌ گلایه آنها چیست و چرا پانترکیسم روز به روز جدی تر و گسترده تر می شود؟

حقیقت این است که عامل تحقیر سال های گذشته بسیار تاثیرگذار بوده است. به علاوه ترک ها از تضعیف زبان ترکی رنج می برند. یعنی نه تنها روز به روز به تعداد ترک هایی  که ترکی بلد نیستند افزوده می شود که حتی زبان آنهایی که ترکی بلد هستند نیز ضعیف تر می شود. هم کلمات فارسی بیشتری استفاده می کنند و هم از قواعد زبان ترکی دورتر می شوند و ترکی را با قواعد زبان فارسی صحبت می کنند. اینکه در مناطق ترک نشین بچه ها در مدرسه مجبور می شوند فقط فارسی حرف بزنند و آموزش زبان ترکی نمی بینند باعث نوعی حالت تدافعی در ترک زبان ها می شود که به همراه تاثیر تحقیر هیزم بسیار مناسبی برای پان ترکیسم و تجزیه طلبی فراهم می کند.

کافی است نظام در جهت این راهبرد که ساماندهی به زندگی ترک ها باید به گونه باشد که سود باقی ماندن در حاکمیت فعلی و دولت-ملت ایران را بیشتر از ترک آن بدانند، خواسته های زیر را عملی کند تا پان ترکسیم به شدت ضعیف و محدود شود:

۱- تاسیس مدارس دو زبانه در استان های ترک نشین و تمامی مناطقی که ترک ها خواستار آن هستند.

۲- صدور مجوز جهت مدارس تک زبانه ترکی (نویسنده این متن معتقد است استقبال از این مدارس در حداقل ممکن خواهد بود).

۳- تاسیس فرهنگستان زبان آذری

۴- تقویت موسیقی آذربایجانی از طریق برگزاری جشنواره و کنسرهای متعدد

۵- تبدیل ایران به کشوری با زبان های مختلف که فارسی صرفا جهت برقراری ارتباط بین اقوام استفاده می شود. ایران فارسستان نیست، ایران باید کشوری چند زبانه باشد.

۶- تدبیری اندیشیده شود که برتری لهجه معیار (تهرانی) کمرنگ شود و صحبت کردن فارسی با لهجه های مختلف، از سوژه ای برای خندیدن به امتیازی در جهت جذابیت گوینده تبدیل شود.

۷- پس از انجام موارد فوق اتخاذ سیاست مشت آهنین در برابر پانترک هایی که گرایشات تجزیه طلبانه را مطرح می کنند.

با انجام همین خواسته های ساده می توان پانترکیسم را به شدت محدود کرد و نه تنها بر تهدید آن غلبه کرد که حتی ترک زبان های کشورهای منطقه را نیز به سوی ایران متمایل و علاقه مند ساخت.