طلبه ها و ثروتی که ندارند

اگرچه به ما گفته بودند که خانه به صورت اجاره در اختیار یک زن و شوهر تازه ازدواج کرده است اما در که باز شد اثری از خانه تازه عروس دیده نمی شد. تقریبا وسیله خاصی در آن خانه 65 متری نبود. تمام آنچه که در یک نظر دیده می شد یک فرش بود، یک مانیتور که کار تلوزیون را می کرد، یخچال و گاز بسیار ارزان قیمت و  تا دلتان بخواهد کتاب دینی که دور تا دور خانه چیده شده بود. از نحوه پهن شدن کتاب ها روی زمین فهمیدم زن و شوهر هر دو مشغول مطالعه بوده اند و هر دو طلبه اند.

وقتی تصمیم گرفتم در یکی از محله های ارزان قیمت قم خانه بخرم تقریبا هر روز این صحنه را می دیدم. برای منی که از کودکی با جمع های طلبگی ارتباط داشته ام صحنه غریبی نبود. اما به تازگی تجربه ای برای من اتفاق افتاد که درک من را از زندگی طلبگی عمیق تر کرد. هر هفته با گروهی از دوستان به فوتسال می رویم که برای هر نفر 5 هزار تومان تمام می شود. یکبار یکی از بچه ها پیش من آمد و گفت 5 هزار تومان خیلی گران است. اگر از طلبه ها 3500 تومان بگیری من دوستان طلبه زیادی دارم که دوست دارند بیایند. من موافقت کردم و در هفته های بعد با کمال تعجب دیدم 5 تا 7 نفر با او می آیند که هفته های قبل به خاطر 1500 تومن نمی آمدند. 

برخلاف باور اکثر مردم زندگی طلبگی علی رغم همه حمایت های جمهوری اسلامی همچنان با فقر و تنگدستی همراه است. زندگی بیشتر طلاب به شهریه ای وابسته است که در بیشترین حالت (سیدِ معیلِ سطح 4) به سختی به٥٠٠ هزار تومان هم می رسد و اینکه همین شهریه اندک با چه روش نامناسبی پرداخت می شود داستان غم انگیزی است.

 غیر از شهریه اکثر طلاب از کار در موسسات حوزوی نیز درآمد اندکی کسب می کنند. این موسسات با کمترین حقوق ممکن از انگیزه های مذهبی و نیاز مالی طلاب سوء استفاده می کنند و کار خود را پیش می برند. برخی روحانیون نیز به عنوان کارمند در ادارات مشغول هستند که شرعا نباید شهریه دریافت کنند. 

گروه اندکی از همین طلاب کارمند هستند که از طریق کسب مناصب بالای دولتی، اوضاع مالی خیلی خوبی پیدا کرده اند و جامعه با دیدن اینها برای آن اکثریت ضعیف حوزه حکم صادر می کند. اکثر طلاب زندگی مالی بسیار سختی دارند. دلیل اینکه علی رغم این سختی ها مردم ذهنیت دیگری از زندگی طلاب دارند این است که طلبه فقر را رنجی مقدس می داند و از آن گلایه نمی کند. به علاوه اکثریتشان گلایه کردن از مشکلات اقتصادی را تضعیف نظام دینی می داند و همین علاقه به دین باعث می شود از نظامی که آن را دینی می داند تمام قد دفاع کند. 

همین دفاع بی قید و شرط و صددرصدی در کنار زندگی مرفه آن معدود روحانیون دولتی که قرار می گیرد باعث می شود مردم همه را یک کاسه کنند و بگویند روحانیون همه در منافع مالی حکومت سهیم هستند. اما واقعیت بسیار متفاوت است و ای کاش طلبه ها از این بخش از زندگی خود برای مردم بیشتر بگویند.